نمونه‌های موفق CVC در جهان
سرمایه گذاران خطر پذیر همواره نقش مهمی در توسعه فناوری‌های جدید ایفا کرده‌اند. اگر نگاهی به اعماق گذشته بیندازیم، شاید خرید سهام جنرال موتورز توسط DuPont در دوران جنگ جهانی اول نظرمان را جلب کند، در حالی که شرکت‌هایی مانند Exxon در دهه 1970 شروع به توسعه شعب سرمایه گذاری استراتژیک خود کردند. اغلب تشخیص موفقیت یک سرمایه گذاری بدون گذر زمان دشوار است. اما در ادامه به 10 نمونه از قراردادهای سرمایه گذاری موفقیت‌آمیز می‌پردازیم.
سرمایه گذاری Apple در Adobe در نوامبر 1984
تنها هشت سال از تأسیس شرکت اپل و فقط چند ماه از عرضه مکینتاش گذشته بود که این شرکت تصمیم گرفت 2.5 میلیون دلار در استارتاپ نرم‌افزاری با نام Adobe سرمایه گذاری و 19 درصد از سهام آن را تصاحب کند؛ در حالی که ادوبی در اواخر سال 1982 تأسیس شده بود. اپل ابتدا قصد داشت با پرداخت 5 میلیون دلار ادوبی را خریداری کند، اما پس از رد شدن این پیشنهاد تصمیم گرفت جزئی از سهام شرکت را خریداری کند.
اگرچه اپل در سال 1989 سهام ادوبی را به ارزش 84 میلیون دلار فروخت و سود کلانی به دست آورد؛ اما اکنون ادوبی با پیشرفت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در سال‌های اخیر موفق شده در سال 2023 به ارزش 266.2 میلیارد دلار برسد.
سرمایه گذاری Adobe در Netscape در آوریل 1995
ادوبی یکی از کسب‌وکارهای رایانه‌ای بود که به تراشه‌سازها و اپراتورهای مخابراتی پیوست و در اواسط دهه 1990 موجی از سرمایه گذاری های خطر پذیر شرکتی را به راه انداخت. نهاد سرمایه گذاری Adobe Ventures در 1994 تأسیس شد. یک سال بعد به همراه شرکت‌های رسانه‌ای دیگری در استارتاپی نوپا به نام Netscape سرمایه‌گذاری کرد که تنها 4 ماه قبل نرم‌افزار Netscape Navigator را عرضه کرده بود. این نرم‌افزار اساساً اولین مرورگر اینترنت بود و در ابتدا پرطرفدارترین راه ارتباط در چیزی بود که World Wide Web نام گرفت.
سرمایه‌گذاری ادوبی در نت‌اسکیپ در قالب تأمین سرمایه راند C بود و تنها چند ماه بعد ارزش آن دوبرابر شد و به 28 میلیون دلار رسید، سپس در روز عرضه اولیه به 74 میلیون رسید و تا پایان سال 1995 تا 174 میلیون دلار نیز بالا رفت. ادوبی در سال بعد سهام نت‌اسکیپ را واگذار کرد.
در آن شرایط نت‌اسکیپ 80 درصد از سهم بازار مرورگرها را در اختیار داشت اما مایکروسافت در سال 1996 اینترنت اکسپلورر را به عنوان یک مرورگر رایگان عرضه و به سرعت بازار نت‌اسکیپ را تصرف کرد. در سال 1999 شرکت AOL نت‌اسکیپ را به ارزش 10 میلیارد دلار خریداری کرد که موسس آن، مارک اندرسن، به یکی از مشاهیر سرمایه گذاری خطر پذیر تبدیل شد.
سرمایه گذاری SoftBank در Yahoo در نوامبر 1995
اگرچه عرضه اولیه نت‌اسکیپ آغازگر حباب دات کام بود، اما شرکت‌های دیگر هم بی‌کار ننشسته بودند. Yahoo.com در ژانویه 1995 رسماً آنلاین شد و سه ماه بعد مؤسسان آن (Jerry Yang و David Filo) تصمیم گرفتند از ادامه تحصیل در مقطع PhD دانشگاه استنفورد انصراف دهند و به اداره استارتاپ خود بپردازند.
البته با کمی تأمین مالی بذر از شرکت سرمایه گذاری خطر پذیر Sequoia Capital. پس از محبوبیت سریع یاهو، شرکت رسانه‌های الکترونیک SoftBank با پرداخت 2 میلیون دلار 5 درصد از سهام یاهو را خریداری کرد. هنگام عرضه عمومی سهام یاهو، سافت‌بنک 108 میلیون دلار پرداخت کرد تا سهم خود از این شرکت را به 37 درصد برساند.
در سال‌های بعد، ارزش سهام یاهو سر به فلک کشید و در اوایل سال 2000 به 125 میلیارد دلار رسید. اما در ادامه این شرکت با نزول طولانی مدتی روبرو شد، هرچند سهام سافت‌بنک به قدری زیاد بود که در مواقع نیاز، با واگذاری آن خود را نجات دهند. در نهایت در سال 2011 سافت‌بنک 4 درصد باقی مانده سهام خود را در قالب یک وام 1 میلیارد دلاری فروخت.
سرمایه گذاری SoftBank در Alibaba در ژانویه 2000
اگر شرکت‌های سرمایه گذاری مانند Sequoia، KPCB و Benchmark موفق‌ترین سرمایه گذاران خطر پذیر دوران فناوری مدرن در آمریکا بودند، مزیت رقابتی سافت‌بنک همجواری با آسیا بود. یکی از اولین سرمایه گذاری های سافت‌بنک در آسیا، سرمایه گذاری در موتور جستجوگر دو ساله NetEase در سال 1992 بود که حالا ارزش آن به 56 میلیارد دلار می‌رسد.
اما موفق‌ترین سرمایه گذاری های سافت‌بنک، تأمین مالی 20 میلیون دلاری Alibaba به عنوان یکی از اولین مارکت‌پلیس‌های آنلاین کشور چین بود. چهار سال بعد این شرکت سرمایه گذاری خود 82 میلیون دلار افزایش داد که در آن زمان بزرگ‌ترین سرمایه گذاری خطر پذیر میان شرکت‌های چینی به شمار می‌رفت.
در سال 2005 یاهو با 1 میلیارد دلار، 40 درصد از سهام علی‌بابا را خریداری کرد. ارزش سهام این شرکت تا حدی بالا رفت که یاهو در سال 2013 بخشی از سهام خود را به ارزش 7 میلیارد دلار و در عرضه عمومی اولیه 8.3 میلیارد دلار دیگر را واگذار کرد. اما حتی این ارقام نیز در مقابل سودی که نصیب سافت‌بنک شد ناچیز به نظر می‌آیند. ارزش شرکت علی‌بابا در عرضه اولیه سهام رکوردشکنی کرد و به 25 میلیارد دلار رسید؛ پس از اولین روز معاملات تا 230 میلیارد دلار ارزش‌گذاری شد درحالی‌که سافت‌بنک 32 درصد از سهام این شرکت را در اختیار داشت.
سرمایه گذاری Naspers در Tencent در مه 2001
علی‌بابا تنها استارتاپ اینترنتی چین نبود که به سرمایه گذاری شرکتی دست پیدا کرد. در سال 1999 شرکت Dell موتور جستجوگر Sina را ارائه کرد، در حالی که گوگل در اواسط دهه 2000 در Baidu و Dianping سرمایه گذاری کرد. هر کدام از این شرکت‌ها کمتر از 200 میلیون دلار ارزش داشتند. اما سودمندترین این سرمایه گذاری ها توسط یک شرکت انتشار روزنامه در آفریقای جنوبی به نام Naspers انجام شد.
این شرکت در سال 2001 با هدف قدم گذاشتن به رسانه‌های الکترونیک، 46.5 درصد از سهام شرکت Tencent را به ارزش 32 میلیون دلار خریداری کرد. تن‌سنت ارائه‌دهنده پیام‌رسان آنلاین QQ بود. تعداد کاربران QQ در سال 2010 به حدود 650 میلیون نفر رسید. یک سال قبل از آن، تن‌سنت WeChat را عرضه کرد که موفقیت بیشتری کسب کرد که اکنون حدود 1.3 میلیارد کاربر ماهانه از آن استفاده می‌کنند. با این وجود، ورود تن‌سنت به دنیای بازی‌های ویدئویی از آن هم موفقیت‌آمیزتر بود.
سهام 46.5 درصدی Nasper حالا می‌توانست ارزشی حدود 187 میلیارد دلار داشته باشد، اما این شرکت تصمیم گرفت 10 میلیارد دلار از سهام خود را در 2018 و 14.7 میلیارد دلار دیگر را در 2021 بفروشد. توسعه بین‌المللی تن‌سنت توجه سرمایه گذاران خطر پذیر شرکتی را از هند، برزیل و هلند را نیز به خود جلب کرد. نسپرز یک شرکت تابع شرکت Prosus است و با وجود این که سهام آن در Tencent از 26 درصد نیز پایین‌تر رفت، اما ارزش 105 میلیارد دلاری آن در مقابل سرمایه‌گذاری اولیه 32 میلیون دلاری قابل توجه است.
به نقل از شنبه مگ
